Müslümanların
iki büyük bayramından biri. Ramazan ayında tutulan bir aylık orucun
bitiminde Şevval ayının ilk üç günü müslümanların bayram günleridir.
Ramazan bayramına, o gün fıtır sadakası verilmesinden dolayı "Fıtır bayramı" adı da verilmektedir.
Resulullah
(s.a.s) Medine'ye hicret ettiği zaman Medinelilerin eğlenip neşelendiği
iki bayramları vardı. Hz. Peygamber Medinelilere özgü olan, cahiliye
izleri taşıyan bu bayramların yerine bütün müslümanların sevinip
eğleneceği İslâm'ın iki bayramını onlara haber verdi
"Allahu Teâlâ size, kutladığınız bu iki bayramın yerine, daha hayırlısını, Ramazan bayramı ile Kurban bayramını hediye etti".
Bayram,
Ramazan çıkıp bayramın başladığı Şevval hilalini görmekle, havanın
bulutlu olması durumunda da Ramazan'ı otuz gün tutmakla başlar.
Ramazan'ın yirmi dokuzunda hilal görünürse, ertesi gün Şevval'in
biridir ve bayram yapılır. (2)
Ramazan
bayramı sabahı erken kalkıp bayramın canlılığını hissetmek, diğer
günlerden farklı bir gün olduğunu görmek, cünüp olsun olmasın
guslederek temiz (mümkünse yeni) elbiseler giymek, pis kokulu
yiyeceklerden uzak durmak, ağzı misvaklayıp fırçalamak, güzel kokular
sürünmek, saçı-sakalı, tırnakları ve vücudun diğer yerlerindeki kılları
sünnete uygun bir şekilde temizleyip düzene koymak, İslâm'ın adabından
olan güzel şeylerdir ve müstehabtır. Ayrıca fertlerin birbirine karşı
diğer günlerden daha fazla güleryüzlü davranması, neşeli görünmek,
topluca bayram namazına gitmek; namazdan önce varsa hurma, hurma yoksa
tatlı bir şey yemek; bunun da bir, üç, beş gibi tekli olmasına dikkat
etmek; namaza giderken Allah'ı zikretmek, karşılaşılan müslüman
kardeşlerle selamlaşıp bayram sevincini paylaşmak, bu günü daha bir
anlamlı kılacak davranışlardır ve Hz. Peygamber'in sünnetleridir. Yakın
akrabaların birbirini ziyaret edip sorması, ihtiyaç içinde olanlara
yardımcı olunması gerekir. Ana-babayı unutmamak, hiç olmazsa bayram
günlerinde kendilerini ziyaret edip gönüllerini almak müslüman
evlatların terketmemesi gereken dinî bir yükümlülüktür.
Zengin
olunsun fakir olunsun, bayram gününde güç yettiğince sadaka vermek,
daha fazla müslümanla karşılaşıp sevinci paylaşmak için namaza gidilen
yoldan gelmeyip başka bir yoldan dönmek sünnettir. Sadakaların dışında,
üzerlerine vâcib olan müslümanlar, bayram namazından önce "fitre" adı
verilen fıtır sadakalarını verirler. Şâfiî, Mâlikî ve Hanbelîlere göre
sadaka-i fıtır farz, Hanefi mezhebine göre vâcibdir (3).
Bayram namazından sonra müslümanların birbirleriyle bayramlaşıp
musâfaha yapmaları, kucaklaşmaları İslâm'ın hoş karşıladığı güzel
geleneklerdir.
Sabah namazından sonra bayram namazına kadar hiç bir namaz kılınmaz. Bu konuda İbn Abbâs'tan gelen bir rivâyet şöyledir: "Nebiyyi Ekrem (s.a.s) fıtır bayramı günü yalnız iki rekât kıldırıp ondan evvel de sonra da hiç bir namaz kılmadı..." (4)
Bayram namazının cami-mescid gibi kapalı yerler yerine açık alanda, geniş ve düz bir meydanda kılınması sünnettir.
Medine'ye bin arşın uzaklıkta bir yer vardı ki buraya "Musallâ" adı
verilmişti. Bayram namazları da burada kılınırdı. Ebû Saîd el-Hudrî
diyor ki: "Resulullah fıtır bayramı ile kurban bayramı günlerinde
Musallâ'ya çıkardı. İlk başladığı şey namaz olurdu. Sonra namazdan
çıkıp, cemaat saflarında otururken ayakta onlara dönüp vaaz eder ve
istediklerini tavsiyede bulunurdu. Abdullah b. Sâib şöyle anlatır: "Resulullah
(s.a.s) ile bayram namazında bulundum. Namazı bitirince; Biz hutbe
okuyacağız, dinlemek isteyen otursun dinlesin, gitmek isteyen de
gidebilir" buyurdu (5)
Bayram
namazlarında ezan okunmaz. Bu konuyla ilgili pek çok hadis vardır.
Ancak, halkın namazı kaçırmaması için çağrı yapılabileceği yönünde
mürsel hadisler de vardır. Örneğin, "Resulullah, bayramlarda essalâtü
câmiah (Topluca namaz kılmaya buyrunuz) diye nidâ etmeyi müezzine emir
buyurmuşlardır... Dolayısıyla bu rivâyeti kabul edip 'namaza gelin'
gibi sözlerle namaza çağırmak mekruh olmaz. Ancak "Hayyaalessalah" gibi
ezan cümleleriyle nidâ edilirse bu mekruh olur" (6) diyen âlimler de vardır.
ramazan bayramınız mubarek olsun
_________________
*****teknisyenarif*****MÜTAVAZI FORUM (sizin forumunuz)
